Lees dan!: Sjakie en de chocoladefabriek

Omdat het dit jaar Roald Dahl-jaar is, ben ik in januari begonnen met het voorlezen van zijn boeken, te beginnen met Matilda (klik om de bijbehorende recensie te lezen). Gelijk daarna ben ik verder gegaan in Sjakie en de chocoladefabriek. Net als Matilda een erg leuk boek en net als Matilda ook verfilmd.
Het boek werd oorspronkelijk uitgebracht in 1964 en werd zowel in 1971 als in 2005 verfilmd.

In 1971 werd het boek verfilmd als Willie Wonka & the chocolate factory. Daarbij roept bovenstaand stukje bij mij wel herinneringen op. Volgens mij werd deze film vroeger in de kersttijd wel vaak uitgezonden op tv.

De film van 2005, Charlie and the chocolate factory, met Johnny Depp als Willie Wonka, zal nu voor velen meer bekend zijn. (Hij staat ook op Netflix)

In het verhaal woont de arme Sjakie met zijn ouders en grootouders in een armoedig huisje aan de rand van de stad. Ze zijn zo arm, dat ze nauwelijks te eten en te drinken hebben. Als de vader van Sjakie zijn baan verliest, wordt het helemaal erg.

(Bij die stukken vroeg mijn zoontje van acht, aan wie ik het boek voorlas, me of het allemaal wel goed zou komen, hij vond het wel erg zielig, zo'n jongetje dat de dag moet doorkomen op dunne soep.)

In de stad staat de chocoladefabriek van meneer Willie Wonka. Er komt daar nooit iemand uit en er gaat nooit iemand in, erg geheimzinnig, maar Willie Wonka heeft een wedstrijd georganiseerd. Hij heeft vijf gouden wikkels in zijn chocoladerepen verstopt. De kinderen die de gouden wikkels vinden, krijgen een rondleiding door de fabriek én genoeg chocola en snoepgoed voor de rest van hun leven. Daarbij is er voor één kind nog een extra prijs.

Dat ziet Sjakie wel zitten, maar de kans dat hij een wikkel zal vinden, is erg klein. Hij krijgt namelijk maar één reep chocola per jaar. Op zijn verjaardag.

Het lukt het hem (uiteraard, anders was dit boek er niet geweest) en behoort hij tot één van de vijf gelukkigen.

In de fabriek aangekomen, blijkt het daar allemaal toch best gevaarlijk te zijn. Tenminste, als je niet goed naar meneer Wonka luistert.

Met kinderen die niet luisteren, loopt het slecht af.

Bij ieder kind waarbij dat gebeurt, bedenken de Oempa-Loempa's, kleine mannetjes die in de fabriek werken, een passend lied.

Met een paar aanpassingen zouden sommige daarvan ook nog erg toepasselijk zijn voor kinderen van deze tijd.

"'De beste raad die ik kan geven

Om een kind te leren leven,

Is: zeg ALTIJD, ALTIJD nee!

Als hij wil kijken naar de tv.

Nog beter, heb je kinderen thuis,

Neem dan geen toestel in je huis.

En als je 't ding soms als hebt staan,

Gooi het dan rustig uit het raam.

(...)

En nu gaan wij een vraagje vragen:

Hoe ging dat in vroeger dagen?

(...)

Ze... LAZEN... LAZEN... LAZEN... LAZEN...

En als de kaars werd uitgeblazen

Dan lazen ze bij 't licht van de maan.

Ze hadden rijen boeken staan,

Om vlogen dan de lange uren

Bij het lezen van grote avonturen.

(...)

Willen ouders af van dat malle gestaar,

Vooruit dan maar, eerst de tv in mekaar.

En ook nog de radio. Kom, voor de grap,

Gooien we alles van de trap.

(...)

Let niet op hun gillen en huilen en janken

En schoppen of slaan met stokken en planken.

Want, reken erop, na een week of twee

Denken ze nooit meer aan die tv.

Bedenk eens wat fijn, dan gaan ze weer lezen

Over heksen en helden, boeven en wezen!"

Daaruit maak ik op dat de tv in de tijd dat het boek geschreven werd, net zo'n big issue was als de computer nu. Of, dat men zich er net zo druk om maakte. Is het met al die 'tv-kinderen' goed gekomen?

Ik moet wel zeggen dat ik die liedjes van de Oempa-Loempa's soms wel erg lang en moeilijk vond voor kinderen.

En, net als in Matilda stonden er af en toe wel erg lange zinnen in. Ik struikelde er tijdens het voorlezen soms haast over.

Verder was het verhaal erg leuk, met regelmatig leuke woordgrapjes, een mooi bedachte fabriek met vaak grappige uitvindingen.

Zo is er een hoofdstuk dat 'Vierkante toffees die rond schijnen' heet. Een kort hoofdstukje waarbij bij de kinderen en ouders die rondgeleid worden veel verwarring ontstaat.

In de fabriek is een grote glazen lift met duizenden knopjes. Een lift die alle kanten op kan. Over die lift gaat ook het vervolg op Sjakie en de chocoladefabriek. Daar ben ik nu in bezig. Ik weet dat ik hem ooit gelezen heb, maar kan me niet herinneren hoe hij ging. Ook na de paar hoofdstukken die ik inmiddels op weg ben, komt er nog niks terug.

Zodra ik hem uit heb laat ik jullie er uiteraard meer over weten.